Χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2024: καθυστερεί η ανάκαμψη της ανάπτυξης ενώ ο πληθωρισμός χαλαρώνει ταχύτερα
Μετά από υποτονική ανάπτυξη πέρυσι, το 2024 ξεκίνησε με χαμηλότερους από τους αναμενόμενους ρυθμούς για την οικονομία της ΕΕ. Οι χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναθεωρούν προς τα κάτω την ανάπτυξη στην ΕΕ και στην ευρωζώνη σε 0,5 % το 2023, από 0,6 % στις φθινοπωρινές προβλέψεις, και σε 0,9 % (από 1,3 %) στην ΕΕ και 0,8 % (από 1,2 %) στην ευρωζώνη το 2024. Το 2025 η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7 % στην ΕΕ και κατά 1,5 % στην ευρωζώνη.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί ταχύτερα από ό,τι προβλεπόταν το φθινόπωρο. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) προβλέπεται να μειωθεί από 6,3 % το 2023 σε 3,0 % το 2024 και σε 2,5 % το 2025. Στην ευρωζώνη, αναμένεται να επιβραδυνθεί από 5,4 % το 2023 σε 2,7 % το 2024 και σε 2,2 % το 2025.
Η ανάπτυξη προβλέπεται να αναθερμανθεί το 2024 μετά από ένα συγκρατημένο ξεκίνημα στις αρχές του έτους
Το 2023, η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε λόγω της διάβρωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, της έντονης αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής, της μερικής κατάργησης της δημοσιονομικής στήριξης και της μείωσης της εξωτερικής ζήτησης. Αφού αποφεύχθηκε οριακά η τεχνική ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, οι προοπτικές για την οικονομία της ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2024 παραμένουν υποτονικές.
Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά φέτος. Δεδομένου ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μειώνεται, η αύξηση των πραγματικών μισθών και μια ανθεκτική αγορά εργασίας αναμένεται να στηρίξουν την ανάκαμψη της κατανάλωσης. Παρά τον περιορισμό των περιθωρίων κέρδους, οι επενδύσεις αναμένεται να επωφεληθούν από τη σταδιακή χαλάρωση των όρων δανεισμού και τη συνέχιση της εφαρμογής του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπλέον, το εμπόριο με ξένους εταίρους αναμένεται να ομαλοποιηθεί, μετά από τις χαμηλές περσινές επιδόσεις.
Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να σταθεροποιηθεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2024 έως το τέλος του 2025.
Ταχύτερη από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού
Η μείωση του ονομαστικού πληθωρισμού το 2023 ήταν ταχύτερη από ό,τι αναμενόταν, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών της ενέργειας. Με τη στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας, η χαλάρωση των πιέσεων που δέχονται οι τιμές διευρύνθηκε και σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους.
Τα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες, οι μειωμένες τιμές των βασικών ενεργειακών προϊόντων και η ασθενέστερη οικονομική δυναμική έθεσαν τον πληθωρισμό σε πιο απότομη καθοδική πορεία από ό,τι αναμενόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, η λήξη των μέτρων ενεργειακής στήριξης σε όλα τα κράτη μέλη και το υψηλότερο κόστος αποστολής λόγω των διαταραχών του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα αναμένεται να ασκήσουν κάποιες ανοδικές πιέσεις στις τιμές, χωρίς όμως να εκτροχιαστεί η πτωτική πορεία του πληθωρισμού. Έως το τέλος του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, ο ονομαστικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να είναι οριακά υψηλότερος από τον στόχο της ΕΚΤ, με τον πληθωρισμό στην ΕΕ να είναι λίγο υψηλότερος.
Αυξημένη αβεβαιότητα εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων
Οι προβλέψεις αυτές χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα λόγω των παρατεταμένων γεωπολιτικών εντάσεων και του κινδύνου περαιτέρω επέκτασης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Η αύξηση του κόστους αποστολής μετά τις διαταραχές του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα αναμένεται να έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Ωστόσο, περαιτέρω διαταραχές θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό που ενδέχεται να περιορίσουν την παραγωγή και να αυξήσουν τις τιμές.
Σε εγχώριο επίπεδο, οι κίνδυνοι για τις βασικές προβολές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνδέονται με το αν η κατανάλωση, η αύξηση των μισθών και τα περιθώρια κέρδους θα υπερβούν τις προσδοκίες ή αν θα υστερούν σε σχέση με αυτές, καθώς και με το πόσο υψηλά θα παραμείνουν τα επιτόκια και για πόσο καιρό. Οι κλιματικοί κίνδυνοι και η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων εξακολουθούν να αποτελούν απειλή.
Οι τελευταίες μακροοικονομικές προβλέψεις για την Κύπρο
Τελευταία ενημέρωση (15/02/2024)
| Δείκτες | 2023 | 2024 | 2025 |
| Αύξηση του ΑΕΠ (% σε ετήσια βάση) | 2,4 | 2,8 | 3,0 |
| Πληθωρισμός (% σε ετήσια βάση) | 3,9 | 2,4 | 2,1 |
Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Κύπρο επιβραδύνθηκε σε 2,5% τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023 (σε ετήσια βάση) σε σύγκριση με 5,8% για την ίδια περίοδο του 2022, κυρίως λόγω της χαμηλότερης εξωτερικής ζήτησης για μη τουριστικές υπηρεσίες. Ωστόσο, η ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών συνέχισε να ανακάμπτει το 2023, με τις αφίξεις να αυξάνονται κατά 20,1%, φθάνοντας σχεδόν στα προ πανδημίας επίπεδα. Η ιδιωτική κατανάλωση παρέμεινε ισχυρή, χάρη στις αυξήσεις των πραγματικών μισθών και την εκ νέου αύξηση της απασχόλησης κατά 1,6%. Για το σύνολο του 2023, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να έχει αυξηθεί κατά 2,4%, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερό απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί στις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2023, μετά από την αύξηση κατά 5,1% το 2022.
Το 2024 και το 2025, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,8% και 3% αντίστοιχα, ποσοστά ελαφρώς υψηλότερα απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί στις φθινοπωρινές προβλέψεις και για τα δύο έτη. Το οικονομικό κλίμα μεταξύ των καταναλωτών και των επιχειρήσεων βελτιώθηκε ελαφρώς τον Ιανουάριο του 2024. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί την κύρια κινητήρια δύναμη για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2024 και το 2025, καθώς η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών για το ήμισυ περίπου των εργαζομένων (που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα) θα συμβάλει στο να διατηρήσουν οι εργαζόμενοι την αγοραστική τους δύναμη. Μεγάλα επενδυτικά έργα στους τομείς των ακινήτων, της υγειονομικής περίθαλψης, των μεταφορών και του τουρισμού, τα οποία υποστηρίζονται εν μέρει από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναμένεται επίσης να τονώσουν την ανάπτυξη. Αντιθέτως, η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει χαμηλή λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας στους κύριους εμπορικούς εταίρους της Κύπρου και της έντονης ζήτησης για εισαγωγές που οφείλεται στις επενδύσεις.
Ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) επιβραδύνθηκε σε 3,9% το 2023, από 8,1% το 2022, γεγονός που οφείλεται κυρίως στις χαμηλότερες τιμές της ενέργειας. Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να κυμανθεί κατά μέσο όρο σε 2,4% το 2024 και σε 2,1% το 2025, συμβαδίζοντας με την αναμενόμενη συνέχιση της υποχώρησης των τιμών της ενέργειας και άλλων βασικών αγαθών. Αντίθετα, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ εκτός της ενέργειας και των τροφίμων. Σε σύγκριση με το φθινόπωρο, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω για το 2024, αλλά παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες για το 2025.
Ιστορικό
Οι χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2024 παρέχουν μια επικαιροποίηση των φθινοπωρινών οικονομικών προβλέψεων 2023, εστιάζοντας στην εξέλιξη του ΑΕΠ και του πληθωρισμού σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Οι χειμερινές προβλέψεις βασίζονται σε ένα σύνολο τεχνικών παραδοχών που αφορούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, με καταληκτική ημερομηνία τις 29 Ιανουαρίου 2024. Για όλες τις υπόλοιπες εισροές στοιχείων, καθώς και για τις παραδοχές σχετικά με τις κρατικές πολιτικές, οι παρούσες προβλέψεις λαμβάνουν υπόψη στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έως και την 1η Φεβρουαρίου 2024.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει κάθε χρόνο δύο ολοκληρωμένες (εαρινές και φθινοπωρινές) και δύο ενδιάμεσες σειρές προβλέψεων (χειμερινές και θερινές). Οι ενδιάμεσες προβλέψεις καλύπτουν τα ετήσια και τριμηνιαία στοιχεία για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό για το τρέχον και το επόμενο έτος για όλα τα κράτη μέλη, καθώς και συγκεντρωτικά στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ και ζώνης του ευρώ.
Οι επόμενες προβλέψεις της Επιτροπής θα είναι οι εαρινές οικονομικές προβλέψεις 2024, οι οποίες αναμένεται να δημοσιευθούν τον Μάιο.
Για περισσότερες πληροφορίες
Πλήρες έγγραφο: Χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2024
