Λογισμικά κατασκοπείας: ανεπαρκής η αντίδραση της ΕΕ, λέει το Κοινοβούλιο

Με 425 ψήφους υπέρ, 108 κατά και 23 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη ψήφισμα σχετικά με την έλλειψη νομοθετικής συνέχειας στις προτάσεις του, τις οποίες συνέταξαν οι ευρωβουλευτές μετά την ολοκλήρωση του έργου της εξεταστικής επιτροπής σχετικά με τη χρήση του Pegasus και άλλων λογισμικών κατασκοπείας.

Παρά το γεγονός ότι το ΕΚ έχει ζητήσει ορισμένες νομοθετικές αλλαγές για την αντιμετώπιση της κατάχρησης λογισμικών κατασκοπείας στην Ευρώπη από τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη παρουσιάσει σχέδιο για το πώς προτίθεται να αντιδράσει στις απειλές αυτές για τους ανθρώπους και τη δημοκρατία. Καλώντας την Επιτροπή να σεβαστεί τη σχετική διοργανική συμφωνία, το Κοινοβούλιο ζητά να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα επιβολής της νομοθεσίας. Όπως αναφέρεται στη σύσταση που εγκρίθηκε από τους ευρωβουλευτές, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να αξιολογήσει έως το τέλος Νοεμβρίου κατά πόσον η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Ισπανία πληρούν τις προϋποθέσεις για τη συνέχιση της χρήσης λογισμικού κατασκοπείας.

Ανησυχία για τις πρόσφατες εξελίξεις

Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν τις νέες περιπτώσεις κατάχρησης λογισμικού κατασκοπείας στην Ευρώπη μετά την έγκριση των τελικών τους συστάσεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν επαρκεί για την πρόληψη της κατάχρησης λογισμικού κατασκοπείας. Σημειώνουν ότι το λογισμικό Pegasus έχει χρησιμοποιηθεί κατά της εξόριστης στη Γερμανία δημοσιογράφου Galina Timchenko και ότι οι ίδιοι οι ευρωβουλευτές έχουν στοχοποιηθεί.

Αναφερόμενοι στις πρόσφατες εξελίξεις στις έρευνες στα κράτη μέλη, οι ευρωβουλευτές σημειώνουν ότι στην Ελλάδα δύο αξιωματούχοι της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις και ότι η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών αντιμετώπισε αιφνίδιες αλλαγές στο πλαίσιο της σχετικής έρευνάς της, αλλά και ότι οι φάκελοι διαβιβάστηκαν σε άλλον εισαγγελέα. Στην Πολωνία, η εθνική εξεταστική επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι άνθρωποι στοχοποιήθηκαν με κατασκοπευτικό λογισμικό για πολιτικούς λόγους, ενώ στην Ισπανία η έρευνα ανεστάλη προσωρινά λόγω έλλειψης συνεργασίας από τις ισραηλινές αρχές.

Επιπλέον, η γαλλική εταιρεία Nexa Technologies πούλησε το λογισμικό κατασκοπείας Predator σε καταπιεστικά καθεστώτα (συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, του Βιετνάμ και της Μαδαγασκάρης), ενώ και στην Ιρλανδία ζητήθηκε από την Επιτροπή Δικαιοσύνης του Ιρλανδικού Κοινοβουλίου να διερευνήσει τον ρόλο του ομίλου Intellexa στην πώληση λογισμικού κατασκοπείας. Αν και οι εκθέσεις υποδηλώνουν παραβιάσεις των ελέγχων των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης στην ΕΕ, δεν υπήρξε αξιόπιστη παρακολούθηση από τις εθνικές αρχές ή την Επιτροπή. Αυτό δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για κακόβουλους δρώντες στην Ευρώπη, σημειώνουν οι ευρωβουλευτές, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες οι αρχές έχουν συμπεριλάβει στη σχετική «μαύρη λίστα» τις εταιρείες κατασκοπευτικού λογισμικού Intellexa και Cytrox με έδρα την ΕΕ.